Kết luận xong nhưng không thực hiện 

Đây là điều đáng buồn nhưng có thật đối với quá trình giải quyết khiếu nại của 4 hộ dân tại phường An Phú, quận 2, về chính sách thu hồi, đền bù, giải tỏa nhà đất phục vụ thi công dự án (D.A) Đại lộ Đông Tây thuộc địa bàn TP Hồ Chí Minh. Đó là, tháng 5/2010 Chánh Thanh tra quận 2, đã có báo cáo xác minh và đề xuất Chủ tịch UBND quận 2 điều chỉnh các quyết định hành chính đã ban hành trước đó vì không phù hợp quy định pháp luật. Đến nay, đề xuất này vẫn chưa được Chủ tịch UBND quận 2 thực hiện, còn công dân vẫn tiếp khiếu vượt cấp.

Tại các báo cáo của Chánh Thanh tra quận 2 ký ngày 17/5/2016 đều khẳng định: Trước thời điểm thực hiện quy định về đền bù, giải tỏa, thu hồi nhà đất tại tổ 7, phường An Phú, trên thực tế có nhà đất của 4 hộ dân với chủ sử dụng và diện tích cụ thể. Trong quá trình sử dụng nhà đất, các hộ dân này đã thực hiện kê khai, thực hiện nghĩa vụ thuế nhà, đất theo đúng quy định, có tạm trú, thường trú tại vị trí nhà đất, có ranh giới giữa các hộ, được tổ dân phố, công an khu vực, công an phường An Phú xác nhận.

Theo quy định pháp luật, khi tiến hành thu hồi nhà đất cho D.A Đại lộ Đông Tây, Chủ tịch UBND quận 2 phải ban hành 4 quyết định đền bù, giải tỏa nhà đất của 4 hộ dân.

Ngày 27/10/2004, Chủ tịch UBND quận 2 đã ký Quyết định số 6801/QĐ-UB, với nội dung phê duyệt bảng chiết tính bồi thường thiệt hại nhà đất, tái định cư theo kiểu gộp 4 hộ dân thành 1 hộ. Việc gộp chung các diện tích nhà đất để đền bù cho 1 hộ là không đúng quy định pháp luật, ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của công dân.

Bỏ qua đề xuất của thanh tra

Liên quan đến khiếu nại kéo dài gần 10 năm của công dân Huỳnh Văn Cò về sai phạm trong cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 33.905m² đất nông nghiệp có tên ông Nguyễn Đức Thống tại phường Tân Hưng là không có hồ sơ gốc, không đúng mẫu, không đúng đối tượng, quá hạn mức, Chủ tịch UBND quận 7 cũng không căn cứ vào kiến nghị của Chánh Thanh tra quận 7, để giải quyết đúng thẩm quyền.

Khi kiểm tra Tờ trình số 620/TTr-TNMT của Phòng Tài nguyên và Môi trường về khiếu nại của công dân, ngày 18/5/2012, Chánh Thanh tra quận 7 Lê Thị Năm đã ký Văn bản số 165/TTQ7, với nội dung nguyên văn là: Trong trường hợp này, ông Cò là người chịu thiệt hại về quyền lợi, bị tác động trực tiếp từ việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 388/QSDĐ/78 của UBND huyện Nhà Bè (nay là UBND quận 7). Cần làm rõ quan hệ mua bán giữa ông Hồ Văn Hải và ông Nguyễn Đức Thống vào thời điểm 22/4/1992, vì đến ngày 19/4/1993, Chủ nhiệm Hợp tác xã Tân Quy Tây vẫn còn hướng dẫn ông Cò đến vị trí đất trước đây gia đình ông đã đưa vào tập đoàn để chuẩn bị hoàn trả lại theo chủ trương chung.

Vì UBND quận 7 không giải quyết theo kiến nghị của Chánh Thanh tra quận 7, nên ông Cò phải khiếu nại đến Chánh Thanh tra TP Hồ Chí Minh.

 Qua xem xét hồ sơ, đối chiếu với văn bản giải trình của UBND quận 7, ngày 20/9/2016, Thanh tra TP Hồ Chí Minh đã có Văn bản số 1042/TTTP-P4 đề nghị Chủ tịch UBND quận 7 tiếp nhận, xem xét giải quyết khiếu nại, kiến nghị của công dân Huỳnh Văn Cò, không xem xét đến yếu tố thời hiệu khiếu nại.

Đề nghị này vẫn chưa được UBND quận 7 nghiêm túc thực hiện, để con cháu ông Cò và nhân viên Cty Tân Hưng, là đơn vị được ông Thống cho thuê đất làm khu thể dục thể thao, phát sinh mâu thuẫn đến mức phải sử dụng nắm đấm, gậy gộc, với tiêu chí mạnh được yếu thua vào chiều 15/12/2016.  Hậu quả là, Công an quận 7 đã phải khởi tố vụ án gây thương tích, dù theo quy định pháp luật trách nhiệm giải quyết vẫn thuộc về Chủ tịch UBND quận 7.

Không thực hiện nghiêm kết luận

Đến thời điểm này, các kiến nghị của Thanh tra Chính phủ đối với khiếu nại của công dân liên quan đến D.A đường Tân Sơn Nhất - Bình Lợi - Vành đai ngoài (TSN-BL-VĐN), D.A khu đô thị mới Thủ Thiêm… vẫn chưa được các cơ quan chức năng thuộc UBND TP Hồ Chí Minh giải quyết đúng thẩm quyền, phù hợp thực tiễn.

Lý do được các cơ quan này đưa ra tại nhiều cuộc họp với lãnh đạo Thanh tra Chính phủ và các bộ, ngành là nếu thực hiện đúng các kết luận thì sẽ phát sinh hiện tượng dắt dây trong khiếu nại của công dân. Nếu giải quyết cho các hộ dân đang tiếp khiếu thì nhiều hộ dân khác sẽ quay lại đòi quyền lợi hợp pháp, sẽ tạo ra nhiều áp lực cho cơ quan chức năng vì trước đó các cấp thẩm quyền đã bác đơn khiếu nại của các hộ dân này.

Hệ quả của tư duy ngại sửa sai, ngại đối thoại với công dân để cùng thống nhất phương án giải quyết phù hợp đã dẫn đến tình trạng công dân tiếp khiếu, tiếp tố vượt cấp. Đó là Thủ tướng Chính phủ đã 14 lần có ý kiến chỉ đạo nhưng UBND TP Hồ Chí Minh vẫn chưa giải quyết dứt điểm khiếu nại của công dân Vũ Huy Hoàng đối với khu đất 100 triệu USD trong D.A khu đô thị mới Thủ Thiêm, quận 2.

Nếu đọc kỹ nội dung Kết luận số 158/KL-TTCP cũng như ý kiến Thủ tướng Chính phủ về các kiến nghị của Thanh tra Chính phủ, lý do của Sở Kế hoạch và Đầu tư TP Hồ Chí Minh đưa ra là không thuyết phục, không có lối ra cho vụ việc này. Vì một điều đơn giản 22 cán bộ quân đội hưu trí tại phường 2, quận Tân Bình chỉ đề nghị được giải quyết quyền lợi nhà đất như 47 hộ dân phường 3, quận Gò Vấp. Nếu không thì sẽ xuất hiện tình huống “trớ trêu” là lãnh đạo UBND TP Hồ Chí Minh đã ít nhất 3 lần xin lỗi nhầm, còn UBND quận Gò Vấp bồi thường, hỗ trợ hơn 327 tỷ đồng cho 47 hộ dân là … chi sai mục đích.

 Ngọc Giang - Lê Tú