Ngày 29 tháng 7 năm 2013, Thanh tra Chính phủ ban hành Thông tư số 05/2013/TT-TTCP quy định thẩm quyền, nội dung thanh tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về tố cáo. Thông tư được ban hành để hoàn thiện cơ chế pháp lý đối với hoạt động thanh tra trách nhiệm.
Phòng Pháp chế phối hợp với Chi hội Luật gia Thanh tra thành phố giới thiệu một số nội dung cơ bản của Thông tư như sau:
I. SỰ CẦN THIẾT BAN HÀNH THÔNG TƯ
Trong thời gian qua, công tác giải quyết tố cáo có nhiều chuyển biến tích cực, nhiều vụ việc tố cáo đã được giải quyết kịp thời, đúng pháp luật, bảo đảm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích chính đáng của công dân. Tuy nhiên, công tác giải quyết tố cáo còn nhiều hạn chế, yếu kém, vẫn còn nhiều vụ việc tố cáo của công dân chưa được giải quyết kịp thời, nhiều vụ việc tố cáo đã có kết luận nội dung tố cáo nhưng những vi phạm vẫn chưa được xử lý, hậu quả chưa được khắc phục, người tố cáo vẫn bức xúc, tiếp tục tố cáo gay gắt.
Để công tác giải quyết tố cáo của công dân được giải quyết kịp thời cần phải có sự thanh tra, kiểm tra của cơ quan cấp trên đối với cơ quan cấp dưới trong việc chấp hành pháp luật về tố cáo.
Những năm gần đây, nhiều đoàn công tác thanh tra, kiểm tra trách nhiệm về giải quyết khiếu nại, tố cáo đã được triển khai. Trong đó, tăng cường thanh tra trách nhiệm của các cơ quan hành chính nhà nước và người đứng đầu các cơ quan hành chính nhà nước trong việc thực hiện pháp luật về khiếu nại, tố cáo đã được Đảng và Nhà nước luôn quan tâm chỉ đạo và nó còn là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong chương trình công tác của ngành Thanh tra. Đối với cơ quan thanh tra nhà nước ở các cấp, các ngành, công tác thanh tra trách nhiệm cũng đã trở thành một trong các nhiệm vụ chính trị của cơ quan.
Thực tiễn cho thấy khi thanh tra trách nhiệm, mỗi cơ quan thanh tra tiến hành một cách khác nhau dẫn đến hiệu quả thanh tra còn có phần hạn chế. Một trong những nguyên nhân đó là chưa có văn bản pháp luật nào hướng dẫn thống nhất về thanh tra trách nhiệm việc thực hiện pháp luật về tố cáo. Cụ thể như: chưa xác định rõ chủ thể có thẩm quyền tiến hành thanh tra trách nhiệm; chưa thống nhất về nội dung thanh tra trách nhiệm; chưa quy định về trình tự, thủ tục tiến hành thanh tra trách nhiệm. Với những quy định hiện nay, chưa tạo được hành lang pháp lý đầy đủ cho việc thanh tra trách nhiệm của các cơ quan hành chính nhà nước trong công tác giải quyết tố cáo. Chưa tạo ra sự thống nhất về nhận thức và hành động trong quá trình chỉ đạo và tiến hành thanh tra.
Để góp phần tăng cường công tác thanh tra trách nhiệm về việc thực hiện pháp luật tố cáo, thì việc xây dựng và ban hành Thông tư quy định chi tiết và hướng dẫn về thanh tra trách nhiệm thực hiện quy định pháp luật về tố cáo là cần thiết, phù hợp với yêu cầu của quản lý nhà nước và tình hình thực tiễn hiện nay.
Trần Đình Trữ
Trưởng phòng Pháp chế